Het geven van cadeaus, voor de één een last en voor de ander een leuke uitdaging. Soms vind je in één keer het perfecte cadeau, maar meestal spit je uren door het internet met de nodige frustratie. Herkenbaar?
Ik leg je uit hoe dit komt, geef je hele handige tips én kom met oplossingen voor je probleem!
In dit artikel deel ik waardevolle informatie en ervaring die ik heb opgedaan. Ik ben al een aantal jaar werkzaam in de geschenkenbranche en heb besloten om voor mij zelf te beginnen met Mannenbox. Zelf vind ik het een geweldige uitdaging om impact en beleving te creëren wanneer ik een cadeau geef.
Toch ziet het schenkproces er veel gecompliceerder uit dan wij in eerste instantie denken. Wist jij dat er een hele psychologie zit achter het geven van een cadeau?
Goede vriend en life coach Mike Ketting heeft in 2013 onderzoek gedaan naar de psychologische effecten van het schenkproces. In dit artikel deelt hij enkele bevindingen samen met andere professionals.
Wat kun je verwachten in dit artikel?
Het uiteindelijke doel van dit artikel is om jou bewust te maken van het schenkproces. Waarom is het vinden van een origineel cadeau zo lastig, hoe word je beïnvloed wanneer je een cadeau krijgt en hoe jij hier voordeel uit kunt halen. Ook deel ik een aantal tips die jou kunnen helpen in de zoektocht naar een uniek cadeau.
De volgende onderwerpen vormen de rode draad:
- Reden tot geven van een cadeau
- Keuze voor een geschenk en het moment van geven
- Het effect op de ontvanger
Redenen tot het geven van een cadeau
We gaan geen open deuren intrappen… Maar zoals je weet hebben we er in Nederland bijna een sport van gemaakt om cadeaus vrijwel op alle traditionele en geplande momenten te geven.
Je kent ze wel: zoals Kerst, Sinterklaas, Vader- en Moederdag en Valentijnsdag.
Of iets minder gebruikelijk zijn afscheidsgeschenken of een geschenk als je geslaagd bent of net bent verhuisd.
Hoewel we het nu hebben over vaste geefmomenten, blijft de kern hetzelfde: we geven een cadeau om iemand te bedanken. Iemand bedanken voor ‘wie hij is’ en alle dingen die diegene doet om jullie relatie in stand te houden. Iemand die je ontzettend hard aan het lachen maakt en waarmee je mooie momenten deelt, of iemand die er altijd voor je is en je kop omhoog houdt als je het niet meer ziet zitten.
Misschien denk je nu: bedanken? Ik geef ‘gewoon’ een cadeau omdat iemand jarig is. Kan! Maar als je diegene amper kent of weinig voor je betekent, zal je niet op zoek gaan naar een origineel cadeau, toch? Geld is dan vaak al voldoende.
Je vrienden geef je vaak ook alleen een cadeau wanneer ze jarig zijn, maar jullie band is veel unieker. Daarom ben je bereid om meer moeite te doen voor een (leuk) cadeau: omdat je diegene wilt bedanken voor jullie band en verstandhouding.
Een cadeau gebruik je vaak dan ook als middel om je boodschap extra kracht bij te zetten. En het geven van geschenken beïnvloed ons geluk!
‘Gelukkige mensen zijn niet vrijgeviger maar vrijgevige mensen zijn gelukkiger’.
Met een cadeau zorgen we voor iemand en dat maakt ons gelukkiger, dan uitsluitend aan onszelf denken. Het zit in onze natuur dat we liever geven dan nemen. Want nemen is egoïstisch, toch?
We geven vaak (onbewust) een cadeau in de wetenschap dat we er ooit iets voor terug krijgen. Dat kan in de vorm van een cadeau, maar ook in de vorm van een dienst. Dankbaarheid is vaak de drijvende kracht achter het teruggeven.
Waarom is een origineel cadeau vinden zo lastig?
Het geven van een uniek cadeau is vaak lastig doordat de invloed van de prijs overheerst in onze gedachte én door het ontbreken van het juiste gevoel.
Bij de woorden ‘ontbreken van het juiste gevoel’ zal je vast vreemd opgekeken hebben. Wat ik hiermee bedoel is dat we ons te veel laten leiden door wat ons ‘wel leuk lijkt’ in combinatie met wat de media ons influistert. Oftewel: we verbreden onze horizon niet en kijken niet verder dan onze neus lang is.
Als je een cadeau voor iemand zoekt, moet je niet als een wilde gaan zoeken in winkel of op internet (ik betrap mezelf er ook nog wel eens op). Uiteindelijk leidt dat nergens toe. Neem eens een stap terug en kijk naar de onderwerpen die bij de ontvanger (jarige) een rol spelen. Waar is diegene nu druk mee bezig en zich in aan het verdiepen (een onderwerp waar een goed boek bij aansluit? Is diegene op zoek naar een huis?), welke passies spelen er een rol in zijn/haar leven, op welke momenten zie je diegene oprecht genieten (Italiaans ijs, zodat je een strippenkaart van de ijssalon kunt geven?), voor welke belangrijke beslissingen staat diegene momenteel in zijn leven of wat zou je iemand graag willen meegeven (een beetje lol of ontspanning omdat diegene zo druk is?).
Door een paar van dit soort vragen te stellen zullen er al een hoop onderwerpen door je hoofd schieten waar je wellicht een origineel en persoonlijk cadeau bij kunt bedenken. Echter spelen zaken als het moment van geven, het effect van geven én jouw eigen ‘winst’ ook nog een belangrijke rol. Deze onderwerpen bespreek ik verderop in het artikel.
Het is niets waard en tegelijkertijd álles waard: een symbolisch geschenk.
Soms geven geliefden of mensen met een sterke band elkaar een symbolisch cadeau, zoals een schelpje, geluksmuntje, steentje of vers geplukte bloem. Deze geschenken kosten niets, maar kunnen voor iemand alles waard zijn.
Het moment van het geven: vaste momenten en onverwachte gelegenheden
In de paragraaf ‘Redenen tot het geven van een cadeau’ worden al een aantal traditionele momenten uitgelicht, waarbij we in Nederland gewoonlijk een cadeau aan iemand geven. Echter blijft de kern hetzelfde: de ontvanger verwacht op deze momenten een geschenk.
Ik vind het zelf leuk om iemand te verrassen en zie ook daadwerkelijk het effect op de persoon. ‘Zomaar’ een cadeau geven omdat je iemands inzet enorm waardeert, nog steeds verliefd bent of iemand wilt aanmoedigen in een strijd, maakt het cadeau speciaal. Het ‘zomaar geven’ stelt iemand in het middelpunt, wat zorgt voor enthousiasme en overweldiging. Want zeg nou zelf, iedereen herinnert zich toch wel die grote glimlach toen we ‘zomaar’ een keer een kaartje van iemand kregen?
Als het onverwacht geven zoveel voordelen biedt, kunnen we dan de vaste schenkmomenten beter vermijden? Dat kun je overwegen, maar is zeker niet verstandig om te doen.
Mike concludeerde in zijn onderzoek dat het schenken op onverwachte momenten een duidelijk verband heeft met de manier waarop de ontvanger reageert.
‘Juist iets geven buiten de gebruikelijke momenten om creëert een meerwaarde voor de ontvanger’.
Een voorbeeld: wanneer werkgevers plotseling niets schenken tijdens kerst, creëert dit scheve gezichten bij de werknemers. Het gaat zelfs zover dat dit effect heeft op de waardering en motivatie van de werknemers. Het is een verplichting geworden in onze maatschappij.
Wanneer het geven van een kerstpakket wordt beschouwd als een verplichting voor de werkgever, hoe kan je dan met een verwacht geschenk erkenning en motivatie stimuleren?
Wat is het effect van het ontvangen van een geschenk?
Het effect van een geschenk speelt natuurlijk een belangrijke rol. Het gebeurt maar weinig dat je een cadeau geeft zonder enige intentie, zonder bijvoorbeeld de bedoeling om iemand op te vrolijken.
Je gaat even terug naar je innerlijke kind, volgens Kevin Aerts van Plopr. Hij omschrijft dat voor een kind de mooiste dagen in het jaar de feestdagen en hun verjaardag is. Met maar één reden: cadeaus. Eigenlijk werkt dat nu nog steeds zo als je een cadeau krijgt: ‘Je vergeet de wereld om je heen, en focust je op wat je zojuist ontvangen hebt’.
Ik ben het hier volledig mee eens, want zeg nou zelf: dat licht zenuwachtige gevoel in je buik en tegelijkertijd dat euforische gevoel als je iets krijgt, dat is toch fantastisch. Wat hier tegelijkertijd mee gezegd wordt, is dat je de ontvanger in een staat van opwinding brengt en dat die opwinding ook terecht moet zijn.
Een stimulans in erkenning, waardering en motivatie
We geven cadeaus vanuit waardering, interesse, dankbaarheid en om erbij te horen. Dit zijn als het ware basisbehoeften waar we continu naar hunkeren. Diep van binnen weten we dat er aan ónze behoefte wordt voldaan wanneer we ook de behoefte van anderen vervullen (geven en nemen). Dit doen we voornamelijk door je waardering voor iemand uit te spreken in de vorm van een cadeau.
Wanneer je iets geeft en helemaal niets terug verwacht, verbeteren we onze psychologische gezondheid.
Er is een enorm gevoel van voldoening wanneer we die éne blik in iemands ogen zien, wanneer hij/zij een cadeau krijgt. Soms geven we ook een cadeau vanuit een schuldgevoel, omdat we bijvoorbeeld niet op iemands verjaardag kunnen zijn. Aangezien je nu alles eenvoudig online kunt bestellen en thuis kunt laten bezorgen, ligt de oplossing voor de hand. Tenminste, als je het juiste cadeau kunt vinden.
‘Een cadeau is pas geslaagd wanneer we een emotionele snaar raken bij de ontvanger, bijvoorbeeld extreme blijdschap of tranen van geluk’.
Al met al brengt het geven van een cadeau erkenning en waardering met zich mee. Dit stelt ons gerust en op ons gemak, door de basis behoefte om ergens te horen. Het feit dat aan onze behoefte wordt voldaan, creëert een mogelijkheid tot zelfontplooiing en daar worden we gelukkig van. Wanneer je een cadeau ontvangt, ga je automatisch de ander meer waarderen waarmee ook de persoonlijke relatie wordt verstevigd.
Interessant detail is dat wanneer een geschenk, erkenning en/of waardering uitblijft, dit een negatief effect heeft op de onderlinge relatie en persoonlijke groei. Zonder erkenning raken we gefrustreerd, gaan we passief tegenwerken, behoeden we anderen niet voor fouten en laten we de boel zelfs stiekem in de soep lopen.
Naast erkenning en waardering, zorgt een passend cadeau ook voor een motivatie. Die motivatie is het ‘terugdoen’ of ‘teruggeven’ van iets waardevols aan die ander. Het geven van een cadeau brengt dus onbewust een verplichting met zich mee, hoewel we dit niet altijd beseffen..
Het ontstaan van een verplichting
Wat vaak niet beseft wordt, is het effect van het cadeau op de ontvanger. Soms kan een cadeau zo uniek zijn dat de ontvanger geen mogelijkheid ziet om deze waarde terug te geven. Tegelijkertijd voelt diegene wel dat hij of zij iets terug moet doen. Met andere woorden, er ontstaat een verplicht tot tegenprestatie.
“Oh Penny, you haven’t given me a gift. You’ve given me an obligation.”
– Sheldon, The Big Bang Theory –
Mike kwam dit ook tegen in zijn onderzoek. ‘Zie het als een moment van balans die verstoord wordt’. Voordat het cadeau werd gegeven, was de relatie in evenwicht. Het geven van een geschenk verandert deze verhouding. Vervolgens moet deze verhouding weer worden hersteld door de ontvanger, in wat voor vorm dan ook.
Ikzelf benader cadeaus als een invloed op het geven en nemen in relaties. Het geven van een cadeau zorgt er ook zeker voor dat deze balans zijn evenwicht verliest. Soms zie je zelfs dat er een bepaalde competitie ontstaat op verjaardag over wie het beste cadeau geeft.
‘Het is belangrijk dat de energie-uitwisseling tussen geven en nemen
blijft bestaan en dat hoeft niet perse in de vorm van cadeaus’.
Juist het geven van een passende tegenprestatie kan de balans ook weer herstellen. Denk bijvoorbeeld aan hardwerkend personeel die beloond worden met een gift of uitje. Dankbaarheid is vaak de drijvende kracht achter het teruggeven.
Wat kan jij met deze informatie om tot een origineel cadeau te komen?
In het artikel hebben we tussen de regels door meerdere tips gegeven over hoe je tot een leuk en origineel cadeau kan komen. Bijvoorbeeld door de juiste vragen te stellen. Hieronder delen we een aantal do’s en don’ts tijdens je zoektocht naar een cadeau én we delen een aantal tips voor creatieve cadeaus.
10 tips voor het vinden van een uniek cadeau:
1. Let op wat die ander loslaat in gesprekken
Let goed op wat de ander allemaal los laat wanneer je in gesprek met diegene bent. Heel vaak laten zij zelf al weten wat ze leuk vinden om te doen of waar zij waarde aan hechten (“Het lijkt me leuk om..” of bijvoorbeeld frustratie over een trainingspak wat niet goed is). Dit maakt het kiezen van een cadeau een stuk makkelijker en is gelijk erg persoonlijk.
2. Stel jezelf de juiste vragen
Een aantal voorbeelden, waarmee je vast al een aantal onderwerpen te binnen schieten: Waar is diegene nu druk mee bezig en zich in aan het verdiepen (een onderwerp waar een goed boek bij aansluit? Is diegene op zoek naar een huis?), welke passies spelen er een rol in zijn/haar leven, op welke momenten zie je diegene oprecht genieten (Italiaans ijs, zodat je een strippenkaart van de ijssalon kunt geven?), voor welke belangrijke beslissingen staat diegene momenteel in zijn leven of wat zou je iemand graag willen meegeven (een beetje lol of ontspanning omdat diegene zo druk is?).
3. Persoonlijk en gepersonaliseerd
Een cadeau geven is leuk, maar het is nog veel leuker als je het persoonlijk maakt. Dit kan heel eenvoudig met een Paloroid foto van jullie samen met een tekst op de achtergrond of een handgeschreven kaartje. Schrijf op het kaartje niet alleen een algemene tekst, maar ook waarom je diegene een mooi cadeau gunt. Je kunt natuurlijk ook een product of verpakking personaliseren met een foto of naam, zoals een leren schort met naam. Iets persoonlijks wordt altijd goed ontvangen!
4. Vraag jezelf af waarom je een cadeau wilt geven
Hoeveel betekent de ontvanger voor je? Is het zomaar iemand die je kent en waar je niet zoveel moeite voor wilt doen? Of is het een vriend en heb je echt een band met diegene? In het laatste geval zal jij je best willen doen voor een origineel cadeau. Hoewel diegene vaak ‘gewoon’ jarig zal zijn, zal de achterliggende gedachte ook bedanken zijn. Waarvoor wil je diegene bedanken, wat doet diegene om jullie relatie in stand te houden? Benoem deze dingen en geef eens complimenten, bijvoorbeeld op een verjaardagskaart. Dat zal gewaardeerd worden en zal de zoektocht naar een cadeau makkelijker maken. Je beseft dan per slot van rekening waar je het voor doet.
5. Geen duidelijke reden tot geven
Eigenlijk is dit een opvolger op het vorige punt (vraag jezelf af waarom je een cadeau wilt geven). Soms zijn er verjaardagen waarbij het ‘gewoon’ is om een cadeau te geven waarbij je jezelf verplicht voelt om iets te geven. Want met niets aankomen is lullig, toch? Houd helder voor jezelf wie jij dat originele cadeau wilt geven en wie niet. Vraag jezelf altijd af hoeveel tijd en energie jullie relatie waard is en of je jullie relatie wilt laten groeien of niet.
6. Een zelfgemaakt cadeau
Met een zelfgemaakt cadeau spreek je uit dat je tijd en energie in de ander wilt steken. Je hebt niet alleen de moeite genomen om een passend en origineel cadeau te bedenken, maar je bent nog een stap verder gegaan door zelf (een deel van) het cadeau te maken. Zelfgemaakte cadeaus hoeven echt niet heel kneuterig te zijn. Je kunt bijvoorbeeld zelf een foto op hout afdrukken van jullie samen. Mocht je even geen inspiratie hebben, dan staan Etsy en Pinterest vol creatieve ideeën waarmee je zo aan de slag kunt.
7. Spontaniteit: verras eens iemand
Het licht zenuwachtige gevoel in je buik wanneer je als kind een cadeau krijgt, dat is toch fantastisch? Dat euforische gevoel zit nog steeds in ons, alleen uitten we het niet meer zoals vroeger. Echter is het effect niet minder: spontaan een cadeau ontvangen heeft ongekend positieve gevolgen voor je gemoedstoestand en de onderlinge relatie tussen gever en ontvanger! Het geven op een onverwacht moment is al origineel op zich.
8. Te veel focussen op de impact van een cadeau
Wanneer de zoektocht naar een cadeau begint, ontstaan er een hoop vragen. Is mijn idee wel origineel genoeg? En wat zal de ander vinden? Het feit dat je er energie instopt en anders durft zijn, zegt al genoeg. Houd de zoektocht open en durf het ook los te laten. Goede en originele ideeën komen op momenten dat je het niet verwacht.
9. Geef je tijd cadeau
Je kunt ook je tijd cadeau geven aan iemand die je hulp kunt gebruiken, aldus SoChicken. Maak een cadeauvoucher en geef je tijd cadeau als coach, help iemand met een community opbouwen op social media of een website bouwen, een 3-gangen diner of als tuinier. Goedkoop, origineel en je brengt samen waardevolle tijd door.
10. Het geven vanuit je ego
Geef niet te dure cadeaus of cadeaus die over de top zijn om jezelf te bewijzen of omdat diegene jou ook een duur cadeau gaf.
De leukste DIY cadeaus op een rijtje (UPDATED)
- Movie Night @home pakket: maak zelf een leuke verpakking (of kies voor een losse mannenbox) en vul deze met allemaal handige en lekkere dingen voor jullie eigen filmavond op de bank. Bijvoorbeeld met een Pathé thuis filmvoucher of DVD’s, popcorn en popcorn bakje, cola, drank (biertjes), M&M’s en een handgeschreven kaart in de vorm van een film voucher.
- Happy pills: een pot vol met Belly Jeans of andere gekleurde snoepjes. Plak daarop een sticker met een beterschapstekst en voilà; een leuk en goedkoop beterschapscadeau.
- Pin your Photo @theworld: je kent het principe Scratch Map wel, toch? Een grote wereldkaart, waarin je landen kunt openkrassen waar je bent geweest. Wat nu als je een grote wereldposter koopt (het liefst een van kurk), waaraan je jullie leukste vakantiefoto’s samen kunt ‘pinnen’ op elk land waar jullie zijn geweest. Een soort herinneringskaart wordt het dan.
- Maak een reisdagboek van al jullie reizen samen. Daarin kun je natuurlijk foto’s plaatsen, maar ook jullie bucketlist, een wereldkaart met pins waar jullie geweest zijn én waar jullie nog naartoe willen.
- Romantisch cadeau bijzonder overhandigen: je wilt een weekendje weg cadeau geven, maar je wilt ook iets fysieks kunnen overhandigen op zijn verjaardag. De oplossing: een ‘sneak preview’ van jullie weekendje weg of vakantiebestemming. In dit artikel vertel ik je meer over hoe je een weekendje weg bijzonder cadeau kunt geven.
Je geeft allemaal tips weg, maar waarom ben je begonnen met Mannenbox?
Omdat ik erin geloof dat een geschenk je moet raken, altijd. Natuurlijk is het heel lastig om iemands verwachtingen te peilen en het perfecte cadeau te vinden, maar juist dat is de uitdaging. En met die uitdaging wil ik je graag helpen.
Met de producten in mijn webshop, maar ook met persoonlijk advies. Voor zowel consumenten als bedrijven. Niets staat vast en alles is mogelijk, onthoud dat.
